آزمایش کنترل کیفیت رزین تزریقی اپوکسی — روش‌ها، شرح آزمون‌ها، مزایا، کاربردها، استانداردها
مقدمه کوتاه
رزین‌های اپوکسی تزریقی برای ترمیم ترک‌ها، افزایش چسبندگی لایه‌ها و بهبود مقاومت مکانیکی و نفوذناپذیری سازه‌ها به‌کار می‌روند. کنترل کیفیت آن‌ها تضمین‌کننده عملکرد در میدان (چسبندگی، نفوذپذیری، دوام شیمیایی و حرارتی) و ایمنی اجراست.
پارامترهای کلیدی و شرح آزمون‌ها (روش و نکات اجرایی کوتاه)
بازرسی ظاهری و آماده‌سازی
روش: بازرسی چشمی برای یکنواختی، رسوب، فازبندی، رنگ و بو؛ تعیین نسبت اختلاط پیشنهادی تولیدکننده.
اهمیت: وجود رسوب/ژل‌سازی قبلی یا افت کیفیت نمایان است.
دانسیته (Density / Specific gravity)
روش: پت/پیکنومتر یا دنسیتومتر دیجیتال در دمای معین (مثلاً 23±2°C).
کاربرد: کنترل نسبت اختلاط و مصرف در تزریق.
ویسکوزیته و خواص رئولوژیک (Viscosity / Rheology)
روش: رئومتر یا ویسکوزیتر بروکفلد/Brookfield در دماهای مرجع؛ اندازه‌گیری قبل و بعد از اختلاط.
اهمیت: نفوذپذیری در ترک، پمپاژپذیری و زمان تزریق را تعیین می‌کند.
زمان ژل و Pot‑life / Workability
روش: تعیین gel time با روش استاندارد (سنجش تغییر گشتاور در رئومتر یا ظرف گرم) و Pot‑life مفید برای اجرا (ASTM/ISO روش‌های مرتبط).
کاربرد: برنامه‌ریزی اجرا و انتخاب کاتالیزور/شتاب‌دهنده.
نقطه ذوب/دما شیشه‌ای (Tg) و تحلیل ترموشیمیایی
روش: DSC برای تعیین Tg و میزان پخت (degree of cure)، TGA برای پایداری حرارتی.
اهمیت: عملکرد حرارتی و رفتار در دماهای سرویس.
سختی (Hardness)
روش: Shore D یا Rockwell برای نمونه‌های پخته شده مطابق استاندارد.
کاربرد: تعیین مقاومت سطحی و سایش.
مقاومت مکانیکی (Compressive, Tensile, Flexural)
روش: تهیه نمونه‌های استاندارد (مکعب/استوانه/بالم‌ها) و آزمون طبق ASTM D638 (تنسایل پلاستیک)، ASTM D695 (فشاری)، ASTM D790 (خمشی) یا معادل ISO/EN.
اهمیت: ارزیابی تحمل بار پس از تزریق/ترمیم.
چسبندگی تقسیم کششی (Pull‑off / Adhesion)
روش: آزمون pull‑off مطابق ASTM D4541 یا ISO 4624 روی بتن یا مصالح هدف بعد از اجرای نمونه تزریق‌شده/عمل‌آوری.
کاربرد: کیفیت چسبندگی اپوکسی به بستر و موفقیت ترمیم.
نفوذپذیری و توان نفوذ در ترک (Penetration / Flow)
روش: آزمایش‌های نفوذ در ترک شبیه‌سازی‌شده، اندازه‌گیری عمق نفوذ و درصد پرشدگی؛ بررسی با میکروسکوپ یا روش رنگ‌آمیزی/Tracer.
اهمیت: کارایی در ترمیم ترک‌های ریز تا متوسط.
درصد پخت/قابلیت پخت کامل (Degree of cure / Gel fraction)
روش: استخراج حلالی، اندازه‌گیری جرم حل‌ناپذیر و DSC جهت تعیین تکمیل پخت.
کاربرد: تضمین خواص مکانیکی و شیمیایی.
مقاومت شیمیایی و جذب آب (Chemical resistance / Water uptake)
روش: غوطه‌وری نمونه‌ها در اسید/قلیا/نمک/حلال‌ها و اندازه‌گیری تغییر وزن، مقاومت و چسبندگی پس از زمان مشخص.
اهمیت: دوام در محیط‌های خورنده یا مرطوب.
جمع‌شدگی پخت و تغییرات حجمی (Cure shrinkage / Dimensional stability)
روش: اندازه‌گیری طولی/حجمی قبل و بعد از پخت و گزارش درصد تغییر.
اهمیت: جلوگیری از ایجاد تنشِ داخلی یا جداشدگی از بستر.
VOC و نقطه اشتعال (VOC content / Flash point)
روش: اندازه‌گیری VOC با GC یا روش‌های مرجع و تعیین flash point مطابق ASTM D93.
اهمیت: ایمنی حمل‌ونقل و اجرای کار.
سازگاری با افزودنی‌ها و ملات‌های تزریق (Compatibility)
روش: آزمون با آب، مواد پودری، افزودنی‌های متداول و تعیین واکنش و کارپذیری.
استانداردها و روش‌های مرجع (بین‌المللی و متداول)
ASTM: ASTM D2196 (Viscosity by Brookfield), ASTM D2370/D4541 (Adhesion), ASTM D638 (Tensile), ASTM D695 (Compressive), ASTM D412 (Tear/Elongation), ASTM D1653 (Water absorption), ASTM D2369/D3960 (VOC)، ASTM E1356 / D3418 (DSC/Tg) و روش‌های ویژه اپوکسی.
ISO: ISO 4624 (Pull‑off), ISO 527 (Tensile), ISO 179 (Impact), ISO 175 (Chemical resistance).
EN: EN استانداردهای مربوط به چسب‌ها و پوشش‌ها.
استانداردهای ملی ایران: روش‌های مرجع ملی معادل یا استناد به ISO/ASTM در گزارش آزمایشگاهی قید می‌شود؛ در پروژه‌ها معمولاً استاندارد مرجع در قرارداد ذکر می‌گردد.
معیارهای پذیرش (نمونه)
ویسکوزیته در دامنه اعلامی تولیدکننده (مثلاً 200–1000 mPa·s بسته به نوع).
زمان ژل و pot‑life متناسب با شرایط اجرا (مثلاً pot‑life ≥ 30 دقیقه در 23°C برای بعضی فرمول‌ها).
چسبندگی pull‑off ≥ مقدار تعیین‌شده پروژه (مثلاً ≥ 1.5 MPa بر روی بتن سالم، یا مطابق مشخصات پروژه).
جذب آب ≤ مقادیر مرجع بسته به کاربرد (مثلاً ≤ 1–2% برای کاربردهای آب‌بر).
(معیارها باید بر اساس استاندارد فنی سازه یا مشخصات تولیدکننده تعیین شوند.)
خدمات قابل ارائه در مرکز آزمایشگاهی پژوهشی بتن و مصالح خواجه‌نصیرالدین طوسی
آزمون‌های کامل کنترل کیفیت رزین‌های اپوکسی تزریقی: ویسکوزیته، دانسیته، زمان ژل و pot‑life، سختی، مقاومت مکانیکی (تنسایل/فشاری/خمشی)، pull‑off چسبندگی روی نمونه بتن، نفوذپذیری و توان پرکنندگی ترک، درصد پخت (DSC/gel fraction)، جذب آب و مقاومت شیمیایی، VOC و flash point، جمع‌شدگی پخت.
تهیه نمونه‌های پخته‌شده و شبیه‌سازی شرایط میدان (دمای اجرا، رطوبت، سطوح مرطوب).
آنالیز ترموشیمیایی (DSC/TGA)، SEM برای بررسی نفوذ و تکیه‌گاه بین‌بافتی، GC برای VOC در صورت نیاز.
اجرای آزمون‌های سفارشی مطابق قرارداد پروژه یا استانداردهای خاص مشتری (ASTM/ISO/EN و استاندارد ملی ایران).
صدور گزارش فنی رسمی با ذکر استاندارد مرجع، روش اجرایی، داده‌های خام، محاسبات، نمودارها، تفسیر مهندسی و توصیه‌های اجرایی.
خدمات فنی تکمیلی: مشاوره فرمولاسیون، انتخاب رزین و کاتالیزور مناسب، تست نمونه میدانی، آموزش نیروی فنی اجرا و تدوین SOP اجرای تزریق.
امکان انجام آزمون‌های پیمان‌محور برای پذیرش محموله و پشتیبانی آزمایشگاهی پروژه‌های ترمیمی.
مزیت‌های همکاری با مرکز
تجهیزات کامل رئولوژی و حرارتی، دستگاه‌های pull‑off و ماشین‌های مکانیکی برای آزمون‌های استاندارد.
تجربه در آزمون‌های مرتبط با بتن و مصالح ساختمانی و توانایی شبیه‌سازی شرایط واقعی اجرا.
گزارش قابل استناد برای استفاده در اسناد فنی پروژه‌ها و مناقصات.
تماس و هماهنگی
برای استعلام قیمت، زمان‌بندی یا ارسال مشخصات نمونه لطفاً نوع رزین (یک‌جزئی/دو‌جزئی، درصد سخت‌کننده)، حجم نمونه، دمای مورد انتظار اجرا و استاندارد مرجع درخواستی را ارسال کنید تا روش پیشنهادی، زمان اجرا و هزینه اعلام گردد.